Author :
Abstract
Cumhuriyet’in ilanından önce kurumsallaşma sürecine giren Türk sporu, Cumhuriyet’in ilanından sonra gelişimini sürdürmüştür. Hatta bu dönemde spor, hem yeni neslin gelişimi hem de uluslararası platformlarda yeni rejimin propagandası için araçsallaştırılmıştır. Bu süreçte Türk sporcuların yetiştirilmesi için yurtdışından antrenörler getirilmiştir. Üstelik beden eğitimi dersleri vasıtasıyla Türk gençliğinin yetişmesi için de yabancı eğitmenlerden yararlanılmıştır. Bu durum Türkiye’deki sportif faaliyetlerde farklı ekollerin deneyimlenmesini sağlamıştır. Aynı zamanda Türk sporunda “arayış”ı temsil eden bu süreç devam ederken, Türkiye’deki sportif faaliyetler yabancı misyon temsilcileri tarafından mercek altına alınmıştır.
Bu çalışmanın ana kaynağını teşkil eden rapor da bu izlenimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Amerikalı diplomat Eugene M. Hinkle tarafından kaleme alınan rapor Türkiye’de sporun gelişim sürecine ışık tutarken, devlet-spor ilişkisine değinmekte, sportif faaliyetler içerisinde özel kuruluşların önemine vurgu yapmakta, kulüplerin sportif faaliyetlerdeki etkisinden söz etmektedir. Ayrıca rapor Türkiye’deki sportif faaliyetler hakkında birtakım tespitleri de içermektedir. Fakat bu tespitler subjektif niteliğe sahiptirler.
1930’lar Türkiye’sinin panoramasını da çizen bu rapor, Amerikan diplomat tarafından kendi ülkesinin yetkililerine sunulmak için hazırlanmıştır. Dolayısıyla bir Amerikalı diplomatın perspektifinden Türkiye’de sporun seyrini ortaya koyması bakımından önem taşımaktadır.
Bu çalışmada Eugene M. Hinkle’ın raporunun dışında Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’nda yer alan arşiv belgelerinden, Türk sporunu konu edinen kitaplardan, bilimsel tezlerden, makalelerden, yerli ve yabancı süreli yayınlardan istifade edilmiştir.
Keywords
Abstract
Turkish sports, which entered the institutionalization process before the establishment of the Republic, continued its development after the establishment of the Republic. In fact, during this period, sports were instrumentalized both for the development of the new generation and for the propaganda of the new regime on international platforms. In this period, coaches were brought from abroad to train Turkish athletes. Moreover, foreign instructors were used to educate Turkish youth through physical education classes. This situation enabled different systems to be experienced in sports activities in Turkey. At the same time, while this process, which represents the "investigation" in Turkish sports, continues, sporting activities in Turkey have been scrutinized by foreign mission representatives.
The report, which constitutes the main source of this study, emerged as a result of these impressions. The report written by American diplomat Eugene M. Hinkle sheds light on the development process of sports in Turkey, touches upon the state-sports relationship, emphasizes the importance of private organizations in sports activities and mentions the influence of clubs in sports activities. The report also includes some findings about sports activities in Turkey. However, these determinations are subjective.
This report, which also draws the panorama of Turkey in the 1930s, was prepared by the American diplomat to be presented to the authorities of his own country. Therefore, it is important in terms of revealing the course of sports in Turkey from the perspective of an American diplomat.
In this study, in addition to Eugene M. Hinkle's report, archive documents at the Presidential State Archives, books on Turkish sports, scientific theses, articles, local and foreign periodicals were used.
