Uluslararası İlişkilerin Futbola Etkisi Çerçevesinde İki Örnek Olay: Süveyş Krizi, Beşiktaş’ın İsrail Seyahati ve Türkiye’nin 1958 Dünya Kupası Elemelerinden Çekilmesi
Author :
Abstract
1956 yılında Cemal Abdülnasır yönetimindeki Mısır, Asvan Barajı'nın inşası için gerekli krediyi ABD Senatosu'nun onaylamaması üzerine tepki olarak Süveyş Kanalı'nı millileştirme kararı almıştır. Millileştirme kararının ardından bu kanalda işletme hakkını elinde bulunduran İngiltere ve Fransa, Mısır'a karşı askeri harekat başlatmış, Mısır'ın Sovyetler Birliği'nden aldığı silahları kendisine karşı kullanmasından endişe eden İsrail de bu ülkelerle birlikte Mısır'a saldırmıştır. Savaş bir süre sonra İsrail-Ürdün ve İsrail-Suriye arasında da silahlı çatışmaya dönüşmüştür. Bu olay uluslararası literatüre Süveyş Krizi olarak geçmiştir. Soğuk savaş ortamında gerçekleşen bu olay, uluslararası ilişkilerde önemli kırılmalara yol açmış, Arap ülkeleri ve Sovyetler Birliği Mısır'ı desteklemiş ve buna göre pozisyon almışlardır. Batı Blokunda yer alan ülkeler ise İngiltere, Fransa ve İsrail'in yanında yer almışlardır. Türkiye ise Batı Blokunda yer alan bir ülke olmakla birlikte arap ülkelerinin tepkisinden çekindiği için İsrail'e tepki göstermek zorunda kalmıştır. 26 Kasım 1956 tarihinde Büyükelçisini geri çekmiş, iki ülke arasındaki ilişkiler maslahatgüzarlık seviyesine indirilmiştir. Süveyş Krizi ile birlikte iki ülke arasında bozulan ilişkiler futbol alanında etkisini göstermiş, Beşiktaş üç maç yapmak için gittiği İsrail'den üçüncü maçını yapamadan geri dönmüştür. Türkiye A Milli Futbol Takımı ise o zamanlar adı Jules Rimet Kupası olan 1958 FİFA Dünya Kupası Elemelerinden İsrail ile eşleştiği için çekilmek zorunda kalmıştır. Türkiye'nin gerek Büyükelçisini geri çekmesi gerekse Beşiktaş ve milli takımlarla ilgili tasarrufunun altında yatan amaç ise Müslüman çoğunluğa sahip bir ülke olarak Arap ülkelerinin tepkisini çekmemeye yöneliktir. Çalışma, Süveyş Krizi ile birlikte yaşanan uluslararası gelişmelere eğilmekte, ardından yukarıda bahsedilen iki futbol olayının ayrıntılarına eğilerek, uluslararası ilişkilerin futbola etkisini somut bir şekilde ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Keywords
Abstract
In 1956, Egypt, under the rule of Camal Abdel Nasser, decided to nationalize the Suez Canal as a reaction to the US Senate's disapproval of the loan required for the construction of the Aswan Dam. Following the nationalization decision, England and France, which held the right to operate this channel, launched a military operation against Egypt, and Israel, worried that Egypt would use the weapons it received from the Soviet Union against itself, attacked Egypt together with these countries. After a while, the war turned into an armed conflict between Israel-Jordan and Israel-Syria. This event is known in international literature as the Suez Crisis. This event, which took place in the cold war environment, caused significant breaks in international relations, and Arab countries and the Soviet Union supported Egypt and took positions accordingly. The countries in the Western Bloc sided with England, France and Israel. Although Turkey is a country in the Western Bloc, it had to react to Israel because it was afraid of the reaction of the Arab countries. He withdrew his Ambassador on 26 November 1956, and relations between the two countries were reduced to the level of chargé d'affaires. The deteriorating relations between the two countries following the Suez Crisis had an impact on the football field, and Beşiktaş returned from Israel, where it went to play three matches, without playing its third match. Turkey National Football Team had to withdraw from the 1958 FIFA World Cup Qualifiers, which was then called the Jules Rimet Cup, because it was paired with Israel. The underlying purpose of Turkey's withdrawal of its Ambassador and its actions regarding Beşiktaş and the national teams is to avoid attracting the reaction of Arab countries, as a country with a Muslim majority. The study focuses on the international developments that occurred with the Suez Crisis, and then focuses on the details of the two football events mentioned above, aiming to reveal the impact of international relations on football in a concrete way.
